Biała lista podatników VAT została omówiona w Art. 96b ustawy o podatku VAT:
Art. 96b. [Biała lista podatników VAT]
1. Szef Krajowej Administracji Skarbowej prowadzi w postaci elektronicznej wykaz podmiotów:
1) w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
2) zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.
2. Wykaz jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych w sposób umożliwiający sprawdzenie, w tym automatycznie, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Dane tego podmiotu są udostępniane według stanu na wybrany dzień, z wyjątkiem danych, o których mowa w ust. 3 pkt 1-3, które są udostępniane według stanu na dzień sprawdzenia.
Założenia ustawowe w podpunktach:
- Biała lista jest elektronicznym wykazem podmiotów związanych z podatkiem VAT, prowadzonym przez Krajową Administrację Skarbową.
- Służy ona do monitorowania statusu podmiotów pod względem ich rejestracji jako podatników VAT.
- Wykaz zawiera informacje o różnych kategoriach podmiotów, takich jak:
- Podmioty niezarejestrowane: Osoby prawne lub fizyczne, które nie zostały jeszcze zarejestrowane jako podatnicy VAT.
- Podmioty wykreślone z rejestru: Podmioty, które zostały wykreślone z rejestru jako podatnicy VAT np. ze względu na zaniechanie działalności gospodarczej lub inne przyczyny.
- Podmioty, których rejestracja została przywrócona: Podmioty, które wcześniej zostały wykreślone z rejestru, ale ich rejestracja jako podatników VAT została później przywrócona.
- Wykaz jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej, co umożliwia łatwe sprawdzenie statusu podmiotu na wybrany dzień.
- Informacje zawarte w wykazie obejmują kluczowe dane identyfikacyjne podmiotów, takie jak nazwa, numer identyfikacyjny REGON, adres siedziby, numery identyfikacji podatkowej osób reprezentujących podmiot, daty rejestracji i wykreślenia z rejestru.
- Biała lista jest narzędziem ważnym dla podatników, organów administracji skarbowej oraz innych podmiotów, które mogą potrzebować sprawdzania statusu podatnika VAT w celu prawidłowej identyfikacji i prowadzenia transakcji gospodarczych.
Rejestracja podatników VAT-UE
1. Podatnicy, o których mowa w art. 15 i art. 15a,
1. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15a. [Utworzenie grupy VAT; status podatnika]
1. Podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.
1. Podatnicy, o których mowa w art. 15 i art. 15a, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Rozwijając w podpunktach:
- Zawiadomienie przed rozpoczęciem działalności: Osoby, które chcą rozpocząć działalność związana z podatkiem VAT na obszarze Unii Europejskiej, muszą powiadomić lokalny urząd skarbowy o swoich planach przed dokonaniem pierwszych transakcji międzykrajowych.
- Obowiązek zgłoszenia również dla innych podmiotów: Podobne zawiadomienie dotyczy również innych podmiotów, które nie są standardowymi podatnikami VAT, ale przekroczyły określony próg wartości transakcji międzykrajowych lub planują skorzystać z pewnych ulg podatkowych.
- Zastosowanie do różnych rodzajów usług: Ten sam obowiązek dotyczy również podmiotów, które świadczą lub nabywają określone rodzaje usług międzykrajowych, np. import usług lub usługi dla podmiotów podatku VAT.
- Rejestracja przez urząd skarbowy: Po złożeniu zawiadomienia, lokalny urząd skarbowy rejestruje podmiot jako podatnika VAT UE.
- Potwierdzenie rejestracji: Urząd skarbowy potwierdza rejestrację podmiotu jako podatnika VAT UE.
- Użycie numeru identyfikacji podatkowej: Zarejestrowani podatnicy VAT UE muszą używać swojego numeru identyfikacji podatkowej poprzedzonego kodem PL przy dokonywaniu transakcji międzykrajowych, np. przy nabyciu towarów czy świadczeniu usług.
- Aktualizacja danych: Jeśli podmiot przestanie wykonywać określone czynności, musi zgłosić ten fakt urzędowi skarbowemu w ciągu 15 dni od zakończenia działalności.
- Wykreślenie z rejestru: Jeśli podmiot przez 3 kolejne miesiące nie składa deklaracji podatkowych ani informacji podsumowujących, może zostać automatycznie wykreślony z rejestru jako podatnik VAT UE.
- Potwierdzenie identyfikacji: Podmioty mogą również ubiegać się o potwierdzenie swojej identyfikacji podatkowej na potrzeby transakcji międzykrajowych w innym państwie członkowskim UE lub zasięgnięcia informacji o braku takiego potwierdzenia.
Zgłoszenie rejestracyjne
Art. 96. [Zgłoszenie rejestracyjne]
1.
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Artykuł 96 mówi o rejestracji podatników VAT. Jeśli ktoś chce być zarejestrowany jako podatnik VAT (czyli osoba lub firma, która musi naliczać i odprowadzać podatek VAT od swoich produktów lub usług), musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne do naczelnika urzędu skarbowego. Jest to rodzaj formalności, która informuje urząd o tym, że dana osoba lub firma będzie płaciła podatek VAT.
W artykule opisane są różne przypadki, kiedy podatnik musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne, jak na przykład: przed rozpoczęciem sprzedaży opodatkowanej. Jest też mowa o konieczności aktualizacji zgłoszenia, gdy zmieniają się okoliczności prowadzenia działalności gospodarczej, na przykład gdy firma przestaje być czynna lub gdy jej właściciel umiera.
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej istnieje konieczność aktualizacji zgłoszenia, szczególnie gdy zmieniają się okoliczności. Na przykład, jeśli firma zostaje zawieszona lub właściciel umiera. I tak:
- Przedsiębiorcy wpisani w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej):
- Należy zaktualizować dane także te nieobjęte wpisem, za pośrednictwem ewidencji CEIDG.
- Należy złożyć wniosek: CEIDG-1, dołączając ewentualnie odpowiednie załączniki (CEIDG-MW, CEIDG-RB, CEIDG-RD, CEIDG-SC, CEIDG-POPR).
- Przedsiębiorcy objęci rejestrem PESEL i wpisani do CEIDG muszą również złożyć wniosek o zmianę wpisu w przypadku np. zmiany nazwiska.
- Przedsiębiorcy rozliczający się w formie karty podatkowej powinni złożyć informację na druku PIT-16Z.
- Osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami wpisanymi w CEIDG, których identyfikatorem podatkowym jest NIP, muszą dokonać zgłoszenia na formularzu NIP-7.
- Osoby prawne niewpisane do KRS (np. szkoły wyższe) i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (np. spółki cywilne) składają zgłoszenia aktualizacyjne na druku NIP-2.
- Przedsiębiorcy wpisani w KRS (Krajowy Rejestr Sądowy):
- Jeśli zmiany dotyczą wyłącznie danych objętych wpisem do KRS (np. adresu siedziby), wystarczy złożyć wniosek do sądu.
- W razie zmiany danych uzupełniających (np. informacje dla US, GUS czy ZUS), trzeba poinformować o nich naczelnika urzędu skarbowego na formularzu NIP-8.
Reasumując w podpunktach:
- Zgłoszenie rejestracyjne: Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej podatnicy muszą złożyć zgłoszenie rejestracyjne do urzędu skarbowego. Formularz VAT-R.
- Zgłoszenie przez dostawców spoza kraju: Dostawcy spoza kraju, którzy sprzedają towary na odległość na terytorium kraju, muszą również złożyć zgłoszenie przed dokonaniem dostawy.
- Możliwość zgłoszenia dla niektórych podmiotów: Niektórzy podatnicy zwolnieni od podatku mogą również złożyć zgłoszenie rejestracyjne, jeśli chcą korzystać z tego statusu dla celów VAT.
- Aktualizacja danych: Podatnicy są zobowiązani do aktualizacji swoich danych w przypadku zmiany informacji dotyczących działalności gospodarczej.
- Usuwanie z rejestru: Jeśli podatnik przestaje prowadzić działalność gospodarczą lub umiera, naczelnik urzędu skarbowego usuwa go z rejestru podatników VAT.
- Grupa VAT: W przypadku grupy VAT zarządca sukcesyjny jest odpowiedzialny za zgłoszenie zmiany danych w przypadku śmierci przedsiębiorcy lub gdy przedsiębiorca przestaje być członkiem grupy.
- Potwierdzenie statusu podatnika VAT: Podatnik może złożyć wniosek o potwierdzenie swojego statusu podatnika VAT.
- Wymogi dla firm międzynarodowych: Firmy świadczące międzynarodowe usługi przewozu drogowego muszą spełniać dodatkowe wymogi w zakresie rejestracji podatku VAT.